انحراف چشم نوزادان
عوامل ایجاد انحراف چشم
انحراف چشم یا استرابیسم یا لوچی، نوعی مشکل چشمی است که در آن چشم ها وضعیت ناهمگونی نسبت به یکدیگر دارند و نگاه آنها به جهات مختلف است. انحراف چشم ممکن است واضح بوده و یا آنکه صرفا بعضی اوقات وجود داشته باشد.
در انحراف چشم، در حالی که یک چشم به سمت جلو نگاه می کند، چشم دیگر به سمت داخل، خارج، بالا و یا پایین می چرخد. بعضی اوقات چشم چرخیده به وضعیت اصلی و مستقیم برگشته و برعکس چشم مستقیم از موقعیت خود خارج می شود.
استرابیسم در میان گروه سنی اطفال مشکل شایعی بوده و در حدود 4% کودکان دیده می شود ولی ممکن است زمان بروز آن در سنین بالاتر نیز باشد. شیوع آن در پسر و دختر به یک نسبت بوده و گاهی ابتلا فامیلی دارد. با این حال، بعضی از مبتلایان سابقه چنین مشکلی را در فامیل خود ذکر نمی کنند.
علل استرابیسم چیست؟
علت دقیق همه موارد استرابیسم مشخص نیست. به هر حال استرابیسم ناشی از عدم توانایی حرکات هماهنگ دو چشم است. استرابیسم در نیمی از کودکان از بدو تولد وجود دارد. در کودکان دچار اختلالات مغزی نظیر فلج مغزی و هیدروسفالوس (تجمع مایع مغزی نخاعی داخل جمجمه) بیشتر دیده می شود.
در کودکان استرابیسم ممکن است به علت آب مروارید، بیماری های شبکیه نظیر رتینوپاتی نوزادان نارس و رتینوبلاستوم(تومور شبکیه)، بیماریهای ضعیف کننده عمومی و ضربه هنگام تولد یا در دوران کودکی ایجاد شود. علاوه بر این در بسیاری از موارد استرابیسم به صورت ارثی و فامیلی دیده می شود.
انحراف چشم در بزرگسالان
علل استرابیسم در بزرگسالان عبارتست از:
• دیابت
• بیماری تیروئید ( بیماری گریوز)
• بیماری میاستنی گریویس
• تومور مغزی
• ضربه به سر
• حوادث عروقی مغز در زمینه دیابت یا فشار خون
• سکته مغزی
• گاهی اوقات بدنبال جراحی چشم (مثلا عمل آب مروارید) یا عمل اطراف چشم
علائم استرابیسم چیست؟
حرکات چشمی ناهماهنگ حتی لوچ شدن به طور طبیعی ممکن است گهگاهی در نوزادان دیده شود. بهرحال پس از سه چهار ماهگی، کودک باید قادر به تمرکز بر روی اشیاء باشد و چشم ها انحراف نداشته باشند.
اگر می بینید که چشم کودکتان به داخل یا خارج منحرف می شود، یا قادر به تمرکز روی اشیاء نیست ویا به نظر میرسد که چشمانش انحراف دارد؛ به چشم پزشک مراجعه کنید. در 30 تا 50 درصد موارد، کودک بدنبال استرابیسم دچار آمبلیوپی (تنبلی چشم) می شود. در کودکان استرابیسم بیشتر در سن زیر 6 سال شروع می شود.
انحراف چشم نوعی مشکل چشمی که چشم ها وضعیت ناهمگونی نسبت به یکدیگر دارند
علائم استرابیسم در بزرگسالان عبارتست از:
◊ خستگی چشم
◊ دوبینی (دیپلوپی)
◊ روی هم افتادن یا محو بودن تصویر
◊ احساس کشش اطراف چشم ها
◊ احساس ناراحتی و مشکل هنگام مطالعه
◊ عدم درک عمق
بسیاری از بزرگسالان مبتلا به استرابیسم، برای اصلاح تمرکز مناسب سر یا صورت خود را کج می گیرند. همچنین این افراد قادر به نگاه مستقیم به صورت سایرین نیستند که باعث بروز مشکلات اجتماعی برایشان می شود. این مسئله بر روی موقعیت های شغلی و اجتماعی ایشان تأثیر منفی می گذارد.
عوامل ایجاد انحراف چشم
ایزوتروپی (انحراف چشم به داخل)
ایزوتروپی در واقع انحراف چشم ها به سمت داخل بوده و شایع ترین نوع استرابیسم در شیرخواران است. کودکان خردسال مبتلا به ایزوتروپی هیچ گاه از هر دو چشم خود به طور هم زمان استفاده نمی کنند.
در اکثر موارد برای تراز کردن چشم ها، تامین دید دو چشمی و اجتناب از افت دید دایمی، جراحی زود هنگام ضروری خواهد بود.
تشخیص سریع و درمان به موقع می تواند از کاهش بینائی دائمی جلوگیری کند
اگزوتروپی (انحراف چشم به خارج)
اگزوتروپی یا انحراف چشم به سمت خارج، دیگر نوع شایع استرابیسم است. این حالت بیشتر زمانی اتفاق می افتد که کودک روی شیئی در دوردست تمرکز می کند. اگزوتروپی اغلب متناوب بوده و مخصوصاً در هنگام خستگی یا استرس در کودک بروز می کند.
والدین اظهار می دارند که کودک در مقابل نور آفتاب یک پلک خود را جمع می کند. گر چه عینک، ورزش چشمی یا منشور در این حالت نیز به کنترل چرخش چشم به سمت خارج کمک می کند، ولی در اکثر موارد لازم است نوعی عمل جراحی صورت گیرد.
عواقب مورد انتظار
انحراف چشم را می توان با تشخیص و درمان زودرس، تصحیح کرد. بدون درمان فوری ممکن است کاهش بینایی در یک چشم دایمی شود. پس، از دست رفتن دید طبیعی در یک چشم و زجر روانی حاصل از جذاب نبودن ظاهر صورت از عاقب بیماری درمان نشده است.
بسیاری افراد با دید یک چشمی سازگار می شوند و یاد می گیرند تمامی فعالیت های خود از قبیل رانندگی را با یک چشم انجام دهند. در صورت از دست رفتن دید یک چشم، از چشم دیگر در برابر آسیب محافظت بسیاری به عمل آورید. برای ورزش و سایر فعالیت ها از جمله درودگری یا جوشکاری که خطر آسیب بالایی دربر دارند، از عینک محافظ استفاده کنید.
تشخیص انحراف چشم
استرابیسم چگونه تشخیص داده می شود؟
تشخیص سریع و درمان به موقع می تواند از کاهش بینائی دائمی جلوگیری کند. استرابیسم طی معاینه چشم پزشکی تشخیص داده می شود.
معاینه چشم پزشکی در همه کودکان در سنین حدود سه سالگی توصیه می شود. به هر حال اگر فرزندتان علائمی از استرابیسم یا اختلال چشمی دیگری در هر سنی داشت، باید تحت معاینه کامل چشم پزشکی قرار گیرد.
راههای درمان استرابیسم چیست؟
راه های درمان متنوع بوده و در هر مورد راه درمانی مناسب توسط چشم پزشک پیشنهاد خواهد شد. راه های درمان عبارتند از:
♦ قطره های چشمی
♦ بستن چشم قویتر برای اصلاح آمبلیوپی (تنبلی چشم)
♦ ورزش عضلات چشم
♦ تجویز عینک با قدرت انکساری مناسب
♦ تجویز عینک حاوی منشور
♦ تزریق سم بوتولینیوم
♦ عمل جراحی عضلات خارج کره چشمی